Torpaq alışı zamanı edilən ən çox səhvlər və onların hüquqi nəticələri

Torpaq alışı, əmlak bazarının ən məsuliyyətli və diqqət tələb edən proseslərindən biridir. Xüsusilə Bakı və ətraf bölgələrdə torpağa olan maraq artdıqca, alıcıların qarşılaşdığı risklər və hüquqi problemlər də çoxalır. Bir çox insan sənədləri tam araşdırmadan və hüquqi müşayiət olmadan qərar verdiyi üçün sonradan ciddi maliyyə və hüquqi çətinliklərlə üzləşir. Torpaq alışı zamanı edilən ən çox səhvlərdən biri onun təyinatının düzgün yoxlanmamasıdır. Məsələn, kənd təsərrüfatı təyinatlı torpaqda yaşayış evi tikmək qanunla qadağandır. Alıcılar bu nüansa fikir vermədikdə, sonradan tikintiyə icazə almaqda və ya mülkiyyət hüququnu rəsmiləşdirməkdə ciddi problemlərlə qarşılaşa bilərlər.

Torpağın sərhədləri və real sahəsi çox vaxt texniki pasportda göstərilən məlumatlarla üst-üstə düşmür. Buna görə də, alqı-satqıdan öncə torpağın kadastr planı və geodeziya ölçmələri mütləq yoxlanmalıdır. Əks halda, qonşu torpaqlarla mübahisələr və məhkəmə çəkişmələri qaçılmaz olur. Bəzi hallarda satıcı eyni torpağı bir neçə şəxsə satmağa cəhd edə bilər. Bu cür halların qarşısını almaq üçün torpağın Əmlak Məsələləri Dövlət Xidmətinin reyestrində kimə məxsus olduğu və üzərində hər hansı qadağa və ya ipoteka olub-olmadığı mütləq araşdırılmalıdır. 

Torpaq alqı-satqı müqaviləsindəki hər bənd diqqətlə öyrənilməlidir. Müqavilədə təhvil tarixi, torpağın sahəsi, yerləşdiyi ərazi, qiymət, ödəniş üsulu və digər vacib detallara aydınlıq gətirilməlidir. Sadə görünən bir maddə gələcəkdə alıcının hüquqlarını məhdudlaşdıra bilər. Təəssüf ki, bir çox alıcılar hüquqşünas xidmətlərinə qənaət etmək məqsədilə hüquqi ekspertizadan imtina edirlər. Halbuki, peşəkar hüquqi müşayiət həm sənədlərin doğruluğunu yoxlamağa, həm də potensial riskləri öncədən müəyyən etməyə kömək edir.

Torpaq alışı zamanı diqqətsizlik və tələsik qərarlar uzunmüddətli maddi zərərə səbəb ola bilər. Buna görə də, torpağın təyinatını, sərhədlərini, sənədlərini və reyestr qeydlərini dəqiq yoxlamaq, həmçinin hüquqi məsləhət almaq hər bir alıcının ən doğru addımıdır.

Hazırladı 

Məhərrəmova Duyğu

• 29.10.2025
• 95